Đừng bao giờ chỉ làm mỗi coder

Trong thế giới công nghệ, việc trở thành một lập trình viên là bước đầu để bạn tham gia vào một ngành công nghiệp đầy năng động và tiềm năng. Tuy nhiên, có một thực tế đáng buồn là nhiều bạn trẻ ngày nay – đặc biệt là những fresher và junior – đang dậm chân tại chỗ, thiếu đi tham vọng phát triển sự nghiệp dài hạn. Họ chỉ dừng lại ở việc viết code, giải quyết những yêu cầu trước mắt mà quên mất rằng việc học hỏi và phát triển bản thân là chìa khóa mở ra những cơ hội lớn hơn trong tương lai.

Đừng mãi là người thợ code

Việc viết code là điều quan trọng, nhưng nếu bạn chỉ mãi là một “thợ code” – tức là chỉ tập trung vào việc hoàn thành nhiệm vụ mà không nghĩ đến sự phát triển tổng thể của mình, thì bạn sẽ sớm chạm đến giới hạn của nghề nghiệp. Trong một thị trường cạnh tranh khốc liệt, đặc biệt là đối với những lập trình viên trẻ, điều này là cực kỳ rủi ro. Những fresher và junior ngày nay đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt từ hàng loạt các ứng viên khác. Chính vì vậy, để tồn tại và thăng tiến trong ngành, bạn cần nhiều hơn là chỉ có kỹ năng lập trình cơ bản.

Không phải ngẫu nhiên mà các nhà tuyển dụng thường hỏi ứng viên về định hướng sự nghiệp trong 3 đến 5 năm tới. Họ muốn biết liệu bạn có suy nghĩ dài hạn và có kế hoạch phát triển bản thân hay không. Những câu hỏi như vậy giúp họ phân biệt giữa những người chỉ biết làm việc trước mắt và những người có tầm nhìn, biết rằng nghề lập trình không chỉ là về những dòng code, mà còn là về cách bạn giải quyết vấn đề, học hỏi công nghệ mới và đóng góp vào sự phát triển của tổ chức.

Tình trạng mất động lực trong giới trẻ

Thực tế là ngày càng có nhiều bạn trẻ trong ngành IT đang mất dần động lực. Họ tham gia vào thị trường lao động với hy vọng kiếm được mức lương cao, nhưng sau một vài năm, họ bắt đầu cảm thấy chán nản vì thiếu đi mục tiêu phát triển dài hạn. Nhiều bạn chỉ tập trung vào các dự án ngắn hạn, giải quyết từng task một mà không nhìn xa hơn vào những cơ hội và thách thức đang chờ đợi. Điều này dẫn đến tình trạng “dậm chân tại chỗ”, khiến cho họ bị mắc kẹt trong vị trí hiện tại mà không thể tiến xa hơn.

Sự thiếu động lực này có thể đến từ nhiều lý do: áp lực công việc, thiếu sự hướng dẫn từ cấp trên, hoặc cảm giác bị choáng ngợp bởi tốc độ thay đổi của công nghệ. Nhưng dù là lý do gì đi nữa, nếu bạn không tìm cách vượt qua và tự thúc đẩy bản thân, bạn sẽ sớm bị tụt lại phía sau trong một ngành nghề đòi hỏi sự linh hoạt và phát triển liên tục như IT.

Lộ trình phát triển: Ngắn hạn và dài hạn

Vậy làm sao để không rơi vào tình trạng đó? Làm thế nào để xây dựng được một lộ trình phát triển sự nghiệp rõ ràng và khả thi? Có hai con đường bạn cần cân nhắc: ngắn hạn và dài hạn.

Mục tiêu ngắn hạn

• Nâng cao kỹ năng kỹ thuật: Đây là bước đầu tiên. Đừng chỉ dừng lại ở việc thành thạo một ngôn ngữ lập trình hay một công cụ. Bạn cần không ngừng học hỏi những công nghệ mới, hiểu rõ về các xu hướng hiện tại trong ngành công nghệ để luôn bắt kịp và nâng cao giá trị bản thân.
• Chứng chỉ và bằng cấp chuyên môn: Trong ngành IT, việc có thêm các chứng chỉ chuyên môn là một điểm cộng lớn. Những chứng chỉ như AWS, Google Cloud, hoặc các khóa học về AI, Machine Learning sẽ giúp bạn nổi bật trong mắt nhà tuyển dụng và nâng cao cơ hội thăng tiến.
• Tham gia vào các dự án đa dạng: Thay vì chỉ tập trung vào một lĩnh vực duy nhất, hãy thử thách bản thân bằng cách tham gia vào các dự án thuộc nhiều lĩnh vực khác nhau. Điều này giúp bạn mở rộng kiến thức và xây dựng một nền tảng vững chắc cho sự phát triển lâu dài.

Mục tiêu dài hạn

• Trở thành một chuyên gia: Sau khi đã có kinh nghiệm trong một số lĩnh vực, bạn có thể chọn một hướng đi để trở thành chuyên gia. Điều này có thể là về một ngôn ngữ lập trình, một công nghệ hoặc một lĩnh vực cụ thể như an ninh mạng, big data hoặc trí tuệ nhân tạo. Việc trở thành chuyên gia sẽ giúp bạn dễ dàng đạt được những vị trí cao hơn trong công ty và được tôn trọng trong ngành.
• Chuyển sang vai trò quản lý: Một lựa chọn khác là bạn có thể phát triển thành các vai trò quản lý như team lead, project manager hoặc CTO. Đây là những vị trí đòi hỏi không chỉ kiến thức kỹ thuật mà còn kỹ năng quản lý con người, quản lý dự án và giao tiếp với các bên liên quan. Để đạt được điều này, bạn cần phát triển kỹ năng mềm và hiểu rõ về quản lý tổ chức.
• Khởi nghiệp: Nếu bạn có đam mê kinh doanh và muốn thử thách bản thân, việc khởi nghiệp trong lĩnh vực công nghệ cũng là một con đường đáng để cân nhắc. Việc xây dựng một sản phẩm hoặc dịch vụ của riêng bạn không chỉ giúp bạn tự chủ trong công việc mà còn mang lại nhiều cơ hội thành công tài chính.

Sau 35 tuổi, liệu sự nghiệp code đã kết thúc?

Gần đây, có một quan điểm trên mạng xã hội, cụ thể là trên TikTok, cho rằng nghề lập trình chỉ có thể kéo dài đến 35 tuổi, và sau đó bạn sẽ hết thời nếu không có sự chuyển hướng. Dù đây chỉ là một quan điểm cá nhân, nhưng nó cũng phản ánh một phần nào đó thực tế rằng, với sự thay đổi liên tục của công nghệ, lập trình viên cần phải nhanh chóng thích nghi hoặc tiến hóa lên các vai trò cao hơn.

Nếu bạn cứ mãi dừng lại ở việc chỉ viết code mà không học hỏi thêm những kỹ năng mới, thì đến một lúc nào đó, bạn sẽ cảm thấy bị giới hạn. Nhưng nếu bạn biết cách phát triển bản thân, trang bị những kỹ năng về quản lý dự án, quản lý sản phẩm, hoặc trở thành chuyên gia trong một lĩnh vực nào đó, thì tuổi tác sẽ không còn là vấn đề.

Sự nghiệp lập trình không chỉ là về những dòng code mà bạn viết mỗi ngày. Nó là về việc bạn định hướng và phát triển bản thân như thế nào để không bị giới hạn bởi thời gian và công nghệ. Trong một thị trường cạnh tranh khốc liệt, đặc biệt với những fresher và junior, việc có một lộ trình phát triển rõ ràng, cả ngắn hạn và dài hạn, sẽ giúp bạn không chỉ tồn tại mà còn thăng tiến mạnh mẽ trong sự nghiệp.

Hãy luôn nhớ rằng, đừng bao giờ chỉ làm mỗi coder. Hãy biến bản thân thành một người học hỏi không ngừng, luôn tìm kiếm cơ hội và sẵn sàng cho những thử thách mới trong ngành công nghệ đầy biến động này.

#ntechdevelopers