Code ít thật đó nhưng bảo trì thì lại rủi ro cao

Code ít thật đó nhưng bảo trì thì lại rủi ro cao

September 4, 2025 0 By Nam Vu

Sau một thời gian tiếp xúc với power platform, một nền tảng low-code mà mình đã từng có những series bài viết trước đó (bạn có thể tìm đọc lại tại đây) thì mình nhận ra rằng low code không phải lúc nào cũng được ưa chuộng. Mặc dù gần đây đội sale đánh rất mạnh về mảng này nhưng nói cho cùng, nếu định hướng chiến lược cho một sản phẩm phần mềm không tốt thì những rủi ro với giai đoạn bảo trì cho món công nghệ này thật sự khó khăn.

Bài viết dưới đây cùng mình phân tích xem có những yếu tố rủi ro nào mà bạn nên nắm bắt trước khi quyết định đề xuất khách hàng dùng công nghệ này nhé!

Low code, high maintenance risk?

Không thể phủ nhận, mã nguồn được cho là code ít dành cho dân nghiệp dư muốn phát triển ứng dụng (low code) là một xu thế khá nổi trong vài năm gần đây với hướng tích cực. Tuy nhiên, cũng giống như với bất kỳ công nghệ mới nào thì nó không phải là giải pháp cho tất cả vấn đề.

Khác với ngôn ngữ lập trình truyền thống, chúng ta là những lập trình viên, phát triển ứng dụng web hay mobile nào đó thì đều cần phải viết code, code đến ngu người rồi phải đối mặt với một đống bugs xinh xinh đẹp đẹp. Low code thì không, nó được phát triển dựa trên một nền tảng có sẵn, công việc của người tạo ra sẽ là kéo thả và tùy biến lại theo nhu cầu của end users. Vậy nên những người hiểu nghiệp vụ logic, như BA hay QC những người trái ngách lập trình viên khá là thích bộ môn này.

Điều này giai đoạn đầu khiến cho anh em lập trình viên hoang mang rằng mình sẽ thất nghiệp, nhưng có lẽ low code không được toàn vẹn như vậy. Nó cần có điều kiện thích hợp để phát triển, từ việc xác định phạm vi và phân tích nghiệp vụ của ứng dụng phần mềm cho đến việc quản trị IT tốt (đặc biệt là khi quyền kiểm soát được giao cho những người không chuyên về công nghệ ngày càng nhiều), chính vì vậy nó cần được đánh giá kỹ càng trước khi chọn nó làm nền tảng phát triển lâu dài. Trên thực tế low code khiến cho việc bảo trì (maintenance) trở nên phức tạp hơn nếu nghiệp vụ và phạm vi ngày càng mở rộng, điều này làm nó mất kiểm soát.

Có năm rủi ro mà doanh nghiệp cần lưu ý để đảm bảo giá trị từ các ứng dụng:

Thiếu ưu tiên: Mã nguồn thấp hứa hẹn việc tạo ứng dụng nhanh chóng trên quy mô lớn, nhưng dễ dàng bị đánh giá thấp do thiếu hiểu biết, khả năng nội bộ, hoặc khoảng trống về kỹ năng trong đội ngũ. Điều này thường có nghĩa là các mục tiêu không được cân nhắc hoặc bị bỏ lỡ, làm hạn chế hiệu suất sinh lời. Giống như bất kỳ dự án IT nào khác, việc quay lại để xem xét trước khi bạn bắt đầu xây dựng ứng dụng là rất quan trọng. Xem xét hệ thống và quy trình hiện tại của bạn trước, ghi lại các điểm mạnh và yếu, và định nghĩa mục tiêu thành công đối với doanh nghiệp của bạn. Những biện pháp này sẽ đảm bảo bạn biết rõ những khu vực cần chú ý và nguồn lực bổ sung, đồng thời cung cấp sự rõ ràng về kết quả của ứng dụng.

Định hướng kém: Tư duy đơn giản “kéo và thả” liên quan đến các công cụ mã nguồn thấp có thể khiến người ta cảm thấy muốn tham gia vào việc xây dựng mà không trước tiên xác định yêu cầu kinh doanh. Điều này chủ yếu phụ thuộc vào việc đặt ra các câu hỏi đúng. Tuy nhiên, nhiều tổ chức gặp khó khăn khi áp dụng tư duy rõ ràng này khi phát triển ứng dụng. Một phương pháp từng bước có thể giúp đảm bảo kết quả tích cực. Hãy suy nghĩ về những người sẽ tham gia; những gì bạn muốn đạt được; cách bạn sẽ đạt được điều đó; những rào cản; và đo lường thành công. Có một hướng dẫn rõ ràng để tuân theo sẽ giúp tăng khả năng nhìn thấy ở mỗi giai đoạn của dự án.

Mất kết nối Giữa Doanh nghiệp/IT: Với quyền lực nằm trong tay của chức năng kinh doanh thay vì bộ phận IT, mã nguồn thấp có thể tạo ra một khoảng cách thay vì hòa quyện hai bên. Để khai thác hết tiềm năng của nó, doanh nghiệp và IT nên cùng nhau làm việc để đảm bảo hoạt động mượt mà. Ví dụ, có thể có những yếu tố kỹ thuật phức tạp đối với các ứng dụng nhỏ và đơn giản, và IT cần tham gia để hỗ trợ trong lập trình và triển khai.

Sao chép công việc: Các nền tảng mã nguồn thấp và nhà phát triển có khả năng trở thành cộng đồng mạnh mẽ chia sẻ các ứng dụng được xây dựng trước đó trong mạng lưới của họ, sau đó có thể được điều chỉnh cho nhiều mục đích sử dụng khác nhau. Tuy nhiên, có một rủi ro lớn về việc phải tái tạo công việc mà không cần thiết, khi một giải pháp có thể đã tồn tại. Sử dụng các công cụ và ứng dụng đã xây dựng trước và được chia sẻ trong cộng đồng nền tảng mã nguồn thấp có thể tiết kiệm một lượng lớn thời gian và công sức, giúp người dùng cấu hình các ứng dụng để đáp ứng yêu cầu của họ. Ngoài ra, tận dụng thế giới hợp tác của các nhà phát triển có thể mở ra các cơ hội khác, mang lại hiểu biết về các phương pháp hay cũng như kiến thức chuyên môn.

Quá mức kỹ thuật: Tự do mà mã nguồn thấp mang lại có thể gây ra nguy cơ quá mức kỹ thuật và “nghệ thuật ứng dụng”, dẫn đến các ứng dụng được tùy chỉnh cao nhưng không thích nghi tốt theo thời gian. Điều này có thể gây bất lợi khi không chỉ tạo ra các ứng dụng khó quản lý và nâng cấp mà còn có thể dẫn đến việc phải xây dựng lại ứng dụng từ đầu. Việc lựa chọn một nền tảng cung cấp chức năng đã xây sẵn có thể được tiêu chuẩn hóa cho nhiều ứng dụng khác nhau tránh việc tạo chức năng không cần thiết và đảm bảo ứng dụng có thể được dễ dàng cập nhật. Để làm được điều này, người dùng cần hiểu rõ hệ thống có thể cung cấp gì mà không cần phải tùy chỉnh quá nhiều.

Mã nguồn thấp có thể tạo ra tác động lớn. Tuy nhiên, nhiều doanh nghiệp đang tránh tiến đến mức phát triển tiếp theo và thay vào đó, chỉ tập trung nỗ lực vào việc cải thiện quy trình nhỏ và đơn giản – hoặc tồi tệ hơn, bị cuốn theo các dự án mà không xem xét đầy đủ về các rủi ro. Bằng cách lựa chọn một nền tảng có thể cung cấp bộ công cụ và khối xây dựng phù hợp để thúc đẩy phát triển ứng dụng, doanh nghiệp có thể đo lường mức độ tùy chỉnh cần thiết để giải quyết hiệu quả các thách thức mà không làm cho việc quản lý trở nên khó khăn.

#ntechdevelopers